Türkiye, hukuk ve teknoloji tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir ana tanıklık etti. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karmaşık bir finansal dolandırıcılık davasında, bir yapay zeka tarafından hazırlanan analiz raporu, delil olarak kabul edilerek ‘tanıklık’ niteliğinde kullanıldı. Bu gelişme, sadece davanın seyrini değil, aynı zamanda Türk hukuk sisteminin geleceğini de kökünden değiştirme potansiyeli taşıyor. TeknolojiZone.com.tr olarak, bu tarihi anın tüm detaylarını sizler için derledik.

Davanın Perde Arkası: Yapay Zeka Neden ‘Tanık’ Oldu?

Söz konusu dava, çok uluslu bir şirketin Türkiye operasyonlarındaki milyonlarca liralık bir zimmete para geçirme iddiasıyla ilgili. Aylarca süren soruşturmalara rağmen, milyonlarca işlem kaydı, e-posta ve finansal belge arasından somut delillere ulaşmakta zorlanan savcılık, devrim niteliğinde bir adım attı. Davaya, özel olarak geliştirilmiş bir makine öğrenmesi modeline sahip yapay zeka dahil edildi.

Bu yapay zeka, insan analistlerin aylar sürecek incelemesini sadece birkaç gün içinde tamamladı. Milyonlarca satırlık veri setini tarayarak, gizlenmiş para transferleri, sahte faturalar ve normal dışı işlem modelleri arasında korelasyonlar kurdu. Yapay zekanın görevi, bir insan gibi ifade vermek değil, devasa veriler içindeki anormallikleri tespit edip görselleştirilmiş ve anlaşılır bir rapor halinde sunmaktı. Mahkeme heyeti, bu raporu bir bilirkişi eşliğinde dinleyerek, yapay zekanın bulgularını davanın en kritik delillerinden biri olarak dosyaya ekledi.

Algoritmik Adalet: Güvenilirlik ve Tarafsızlık Tartışmaları

Yapay zekanın mahkeme salonlarına girmesi, beraberinde önemli etik ve hukuki tartışmaları da getirdi. En büyük endişelerden biri, algoritmaların potansiyel yanlılığı. Bir yapay zeka, eğitildiği verideki önyargıları farkında olmadan öğrenebilir ve kararlarına yansıtabilir. Davanın savunma avukatları da tam olarak bu noktaya dikkat çekerek, yapay zekanın “nasıl düşündüğünün” şeffaf olmadığını ve bu nedenle bulgularının güvenilirliğinin sorgulanması gerektiğini savundu. Mahkeme ise, yapay zekanın analiz yöntemlerini ve kullandığı veri setini açıklayan teknik bilirkişi raporunu dikkate alarak bu itirazı şimdilik reddetti.

Hukuk Dünyasında Yeni Bir Çağ mı Başlıyor?

Bu dava, Türkiye’de hukuk teknolojilerinin (LegalTech) ne kadar ilerlediğini ve potansiyelini gözler önüne seriyor. Uzmanlar, bu olayın bir emsal teşkil etmesi durumunda, gelecekte birçok davanın seyrinin değişebileceğini belirtiyor. Hukuk ve teknoloji alanında öncü yayınlar yapan TeknolojiZone.com.tr olarak görüştüğümüz uzmanlar, bu gelişmenin adalet sistemini hızlandırabileceğini ve insan hatasını minimize edebileceğini vurguluyor.

Yapay zeka destekli sistemlerin potansiyel kullanım alanları oldukça geniş:

• Delil Analizi: Özellikle finansal suçlar, siber saldırılar ve karmaşık organize suç davalarında büyük veri setlerinin analiz edilmesi.
• Emsal Karar Taraması: Avukatların ve hakimlerin ilgili davalara ilişkin geçmiş mahkeme kararlarına saniyeler içinde ulaşmasını sağlamak.
• Tahmine Dayalı Adalet: Belirli suç türlerinin hangi bölgelerde ve zamanlarda artabileceğini öngörerek önleyici tedbirler alınmasına yardımcı olmak.

Mahkemenin Kararı Neden Kritik?

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nin bu davada vereceği nihai karar, sadece sanıkların kaderini belirlemeyecek, aynı zamanda yapay zekanın hukuki statüsüne ilişkin de bir çerçeve çizecek. Eğer mahkeme, kararının önemli bir kısmını yapay zeka tarafından sunulan delillere dayandırırsa, bu durum Yargıtay tarafından da onandığı takdirde Türkiye için bir emsal karar niteliği taşıyacak. Bu gelişme, “Bir algoritmanın analizi, bir insanın tanıklığı kadar değerli olabilir mi?” sorusunu hukuk sisteminin merkezine yerleştirecek. Adaletin dijitalleşme sürecinde atılan bu cesur adım, şüphesiz ki önümüzdeki yıllarda çok daha fazla tartışılacak ve yeni yasal düzenlemeleri zorunlu kılacaktır. , geleceğin adalet sisteminin ipuçlarını bugünden veriyor.