Emekli Olup Çalışmaya Devam Edenler İçin Maaş Kesintisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, emekliler çalışırsa maaşının kesilip kesilmeyeceği konusundaki kafa karışıklığına ışık tuttu. Son zamanlarda kamuoyunda dolaşan yanlış bilgiler ve haberlerin, emeklileri tedirgin ettiğini ve hatta kayıt dışı çalışmaya yönlendirdiğini belirten Kurt, maaş kesintisinin bazı önemli faktörlere bağlı olduğunu vurguladı.
Maaş Kesintisini Belirleyen Kriterler Nelerdir?
Yavuz Kurt’a göre, emekli olup sigortalı bir işte çalışmaya başlayan kişilerin maaşlarının kesilip kesilmeyeceğini belirleyen temel unsurlar şunlardır:
- Kişinin ilk sigortalı olduğu tarih
- Mevcut sigorta statüsü
- Emeklilik sonrası kamu kurumlarında çalışıp çalışmadığı
Hangi Emekliler Maaş Kesintisi Olmadan Çalışabilir?
Kurt, emekliler çalışırsa maaşının kesilmeyeceği belirli grupları şöyle sıraladı:
01 Ekim 2008 tarihinden önce herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı vb.) ilk kez sigortalı olanlar ve bu tarihten önce malullük, yaşlılık veya emeklilik aylığı almaya başlayanlar, 4/1-a (SSK) statüsünde çalışmaya devam ederlerse emekli maaşlarından herhangi bir kesinti yaşanmayacaktır. Bu kişiler, çalışırken aynı zamanda emekli maaşlarını da Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek almaya devam edebileceklerdir.
Bağ-Kur’dan Emekli Olanlar İçin Durum Ne?
Geçmişte, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli olduktan sonra Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında çalışanların emekli maaşlarından %15 oranında SGDP kesintisi yapılıyordu. Ancak 2016 yılından itibaren yürürlüğe giren yasal düzenlemelerle bu kesinti uygulaması kaldırılmıştır. Dolayısıyla, 2016 Şubat ayından itibaren Bağ-Kur’dan emekli olup Bağ-Kur kapsamında çalışanlardan SGDP kesintisi yapılmamaktadır.
Devlet Kurumlarında Çalışan Emekliler İçin Önemli Uyarı
Yavuz Kurt, özellikle kamu kurumları, belediyeler ve il özel idareleri gibi devletle ilişkili kurumlarda emeklilik sonrası çalışmaya başlayanlar için önemli bir uyarıda bulundu. Bu tür kurumlarda çalışan emeklilerin maaşlarının kesileceği ve çalıştıkları süre boyunca tüm sigorta kollarına tabi olacakları belirtildi.
Kurt, bu durumun nedenini şöyle açıkladı: “Bakanlıklar, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, birlikler, işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, KİT’ler ve sermayesinin büyük çoğunluğu kamuya ait olan şirketlerde herhangi bir pozisyonda çalışan emeklilerin maaşları kesilir. Çalışma sona erdiğinde ise maaşlar bir sonraki ay başından itibaren yeniden bağlanır.”
Ancak, bu kuralın bazı istisnaları da bulunuyor. Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, milletvekilleri, belediye başkanları ve meclis üyeleri gibi bazı üst düzey görevlerde bulunanların maaşları, bu görevleri yürüttükleri sürece kesilmemektedir.
Maaşı Kesilecek Emekliler Kimler? (01.10.2008 Sonrası Sigortalılar)
5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 01 Ekim 2008 tarihi ve sonrasında ilk kez sigortalı olanlar için farklı bir durum söz konusu. Bu kişiler, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, Bağ-Kur statüsündeki çalışmalar hariç olmak üzere, SSK (4/1-a) veya yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başladıklarında, emekli maaşları çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi itibarıyla kesilecektir. Bu süre zarfında tüm sigorta primleri alınacak ve işten ayrılmaları durumunda yazılı talep ile maaşları yeniden bağlanacaktır.
Malullük Aylığı Alanlar Çalışabilir mi?
Malullük aylığı almakta olan kişilerin Türkiye’de veya yurt dışında sosyal güvenlik kapsamında çalışmaya başlamaları durumunda, sigorta başlangıç tarihlerine bakılmaksızın, çalışmaya başladıkları tarihi izleyen ödeme dönemi başında malullük aylıkları kesilir. Bu kişilerden de tüm sigorta kolları primleri alınır. İşten ayrılıp yeniden malullük aylığı bağlanması için talepte bulunanlara, sağlık durumlarının uygunluğu ve ilgili onayların alınması kaydıyla maaşları yeniden bağlanabilir.
